Το μυαλό είναι μια μηχανή συνεχούς αναπαραγωγής εικόνας. Κινείται ελεύθερα στη σφαίρα του χρόνου, μετέωρο μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Έχει τη δυνατότητα να αναγεννά, στη σφαίρα του μη υλικού, αναμνήσεις ήδη ολοκληρωμένες. Μια αγκαλιά, που τα σώματα που την απάρτιζαν χάθηκαν στους τόπους, ένα φιλί που έσβησε, ένα αποχαιρετισμό που μας γέμισε με πόνο. Σε επόμενη φάση, το μυαλό μπορεί να γεννήσει λόγια που δεν ακούσαμε, εικόνες που ακόμα δεν έχουμε ζήσει, που όμως βαθύτερα επιθυμούμε να ήταν η ζώσα πραγματικότητα.
Οι σειρήνες στη μυθολογία ήταν πλάσματα ταυτισμένα με το νερό, τον έρωτα, τον θάνατο. Η μορφή τους, συγγραφικά, ποικίλει από γυναίκες εξαιρετικής ομορφιάς μέχρι ανθρωπόμορφα πουλιά (γυναικείο ανθρώπινο κεφάλι και κορμός πουλιού). Το σίγουρο είναι ότι αποπλανούσαν τους ναυτικούς με το εξαιρετικό τους τραγούδι, τους έκαναν να ξεχνάνε τον προορισμό τους και να τους κατασπάρασσαν.
Αυτή είμαι εγώ, εσύ, όλοι μας. Δηλαδή όχι εγώ, εσύ, όλοι μας, ήτοι το ανθρώπινο αποτύπωμα μας, αλλά η σκέψη που μας εκτρέπει από την πεπατημένη, μας παρασύρει και ενδέχεται να μας καταστρέψει. Αγλαόπη (λαμπρή στην όψη) και Θελξιέπεια (γοητευτική στο λόγο), τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Είναι η σκέψη η ηδονική, η με κάποιο τρόπο απαγορευμένη και η σίγουρα θελκτική. Με λίγα λόγια, όλοι βρισκόμαστε στο αέναο ταξίδι της ζωής μας, ταυτόχρονα ναύτες και καπετάνιοι της προσωπικής μας γαλέρας, σε μια εκ πρώτης όψεως, καθορισμένη πορεία, η οποία κάποια στιγμή διακόπτεται από την σειρήνα σκέψη. Είναι εκείνη ακριβώς η στιγμή που πρέπει να πάρουμε μια απόφαση. Φοβόμαστε τη σειρήνα και δενόμαστε στο κατάρτι ως άλλος Οδυσσέας ή αφήνουμε τον ηδονιστή εαυτό μας να ζήσει;
Ας συμφωνήσουμε να αφήσουμε κατά μέρος το ενδεχόμενο να γίνουμε βορά των γεγονότων και ας μείνουμε μόνο στο παρορμητικό της κατάστασης. Διότι σαφέστατα αν υποθέτουμε ότι θα καταστραφούμε, το πιο σώφρον είναι να αντιδράσουμε λογικά και να απομακρυνθούμε. Τι είναι αυτό λοιπόν που μας εμποδίζει να παρεκκλίνουμε της πορείας μας και να ακολουθήσουμε μια αποπλάνα σκέψη;
Τα πράγματα είναι τόσο απλά όσο εμείς τους το επιτρέπουμε. Ο τρόμος είναι μια φυσική παρόρμηση και βιώνεται βάσει συγκεκριμένου περιστατικού. Για παράδειγμα, τρομάζουμε υπό την απειλή ενός μαχαιριού. Ο φόβος από την άλλη, εξίσου φυσικό συναίσθημα, αποδίδεται κυρίως στις σκέψεις μας. Με λίγα λόγια, φόβο μας προκαλεί η ιδέα ενός γεγονότος και όχι αυτό καθ’ εαυτό το γεγονός, το οποίο μπορεί μεν να είναι πραγματωμένο στο παρελθόν ή απλώς δε φανταστικό, προϊόν του μυαλού μας. Καθώς λοιπόν, το μυαλό μας αναπαράγει συνεχώς εικόνες, είναι αυτό που θα ωθήσει να ακολουθήσουμε τη σειρήνα και να αλλάξουμε κατεύθυνση ή θα μας δημιουργήσει φόβο και θα παραμείνουμε στην προδιαγεγραμμένη πορεία μας. Σαφέστατα, εκ προοιμίου ο φόβος δεν είναι πάντα αρνητικός, καθώς μπορεί να λειτουργήσει προφυλακτικά της καταστροφής.
Οι ευκαιρίες παρουσιάζονται άπαξ στην ευθεία κίνηση του χρόνου και είναι δική μας η ευθύνη αν θα τις αξιοποιήσουμε ή θα προσπεράσουμε αμέτοχοι. Είναι ένα μπουκάλι που επιπλέει και εμείς αποφασίζουμε αν θα το ανασύρουμε και θα διαβάσουμε το τυλιγμένο σημείωμα ή όχι. Στην πορεία μας, παρουσιάζεται η ηδονική σειρήνα και μας προκαλεί δηλητηριώδεις σκέψεις περί αλλαγής προορισμού. Ο αρνητικά εννοούμενος φόβος αποτελεί μια μηχανή κιμά, από την οποία διέρχεται η σκέψη και καταλήγει άμορφη και άνοστη μάζα. Το θέμα είναι να βρεθεί η κατάλληλη δοσολογία, μυαλού, που δημιουργεί ξεκάθαρες εικόνες, φόβου, που προφυλάσσει από την κακοτοπιά αλλά δεν μας βυθίζει στην λιμνώδη ασφάλεια και φιλτράρισμα σειρήνων σκέψεων που μας οδηγούν στην ευχάριστη και εποικοδομητική αποπλάνηση και όχι στην καταστροφή.
Όταν ρώτησαν τον Σωκράτη αν είναι καλύτερα κάποιος να παντρευτεί ή να παραμείνει εργένης αυτός απάντησε: «Παντρέψου. Αν σου πάει καλά, θα γίνεις λίγο ευτυχισμένος. Αν σου πάει στραβά, θα γίνεις φιλόσοφος». Και κάπως έτσι πρέπει να σκεπτόμαστε. Ο φόβος είναι πάντα η μια επιλογή. Υπάρχει όμως και εναλλακτική. Εξάλλου, καμία καλή ιστορία δεν παραμένει αξέχαστη χωρίς ανατροπές και παρακάμψεις. Καμία ομελέτα δεν γίνεται αν δεν σπάσουμε αυγά..
Mαρία Ιακωβίδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου