Πέντε λόγοι να του πείτε ένα παραμύθι

 

«Disappearance of Childhood», απουσία της παιδικής ηλικίας στα ελληνικά, είναι ο όρος που χρησιμοποιούν οι ειδικοί για τα σημερινά, πιο έξυπνα, πιο «σκεπτόμενα» παιδιά, τα οποία όμως εγκαταλείπουν πρόωρα την αθωότητα της ηλικίας τους. Γιατί να του λέτε παραμύθια;

Είναι χαρακτηριστικό αλλά και μάλλον δυσοίωνο το γεγονός ότι ολοένα και περισσότερα παιδιά τείνουν να συμπεριφέρονται ως ενήλικες. Ακολουθούν και αυτά τα ερεθίσματα της εποχής μας, όπου προωθείται η καταναγκαστική ωριμότητα και οι λιλιπούτειοι καλούνται ν' ασχοληθούν με ένα σωρό πράγματα για να καταφέρουν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις. Ευτυχώς, στον αντίποδα υπάρχουν ακόμα τα παραμύθια, τα οποία μας παραπέμπουν σε παλαιότερες, πιο «αγνές» εποχές, και αποτελούν πολύτιμα εργαλεία στο σωστό μεγάλωμα παιδιών. Μια φορά κι έναν καιρό λοιπόν...

Γιατί να του λέτε παραμύθια;

1. Εξάπτει την παιδική φαντασία

Ένας τεράστιος κόσμος ανοίγεται μπροστά του. Σ' αυτόν μπορούν να χωρέσουν νέες γνώσεις, ποικίλα ερεθίσματα, αλλά και τα περίπλοκα συναισθήματά του.

2. Αντιπαραθέτει το «καλό» με το «κακό»

Η μάχη του πρίγκιπα με το δράκο ή του προβάτου με το λύκο προετοιμάζει το παιδί για τους αγώνες που θα κληθεί να δώσει όταν «χάσει» την ασφάλεια που απλόχερα του παρέχουν οι γονείς. Επίσης, παραδίδει ένα «μάθημα ηθικής». Στο τέλος του παραμυθιού χάνει πάντα ο «κακός». Στο παιδικό μυαλό, το καλό και το σωστό συνδέονται με την ευτυχία και τη δικαίωση.

3. Περνάει το μήνυμα της αλληλεγγύης

Στα περισσότερα παραμύθια κάποιος συνεργάζεται με τον ήρωα ή την ηρωίδα. Οι «πρωταγωνιστές» δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να φτάσουν το στόχο τους ή να ολοκληρώσουν τον «άθλο» που έχουν να φέρουν σε πέρας χωρίς τη μεσολάβηση ή τη συμβουλή κάποιου, όσο έξυπνοι, πλούσιοι, σπουδαίοι ή δυνατοί κι αν είναι. Μέσα, λοιπόν, από τα παραμύθια, τα παιδιά μαθαίνουν από νωρίς τη σημασία της συνεργασίας, της παροχής βοήθειας και συμπαράστασης προς και από τον πλησίον.

4. Είναι η φωνή της ελπίδας

Μιλά στο παιδί για τα προβλήματα που έχει ν' αντιμετωπίσει -το φόβο, την τιμωρία, την έλλειψη αγάπης, την εγκατάλειψη, το θάνατο, τη μοναξιά- εστιάζοντας, όμως, στο ότι μέσα απ' όλα αυτά μπορεί να βγει νικητής. Μπορεί να... κινήσει βουνά ή να περάσει μέσα από ένα σκοτεινό δάσος (σύμβολα των καθημερινών δοκιμασιών, αλλά και της δυσκολίας του αποχωρισμού από την εστία της οικογένειας), να αναμετρηθεί με τέρατα (τα οποία δίνουν «σάρκα και οστά» στο άγνωστο και τις παροδικές αξίες), να ξεγελάσει πανούργες μάγισσες (που συμβολίζουν τα φαινομενικά ανυπέρβλητα εμπόδια), να κατατροπώσει μια άσπλαχνη μητριά (που αντικατοπτρίζει τη σκοτεινή φύση μας) και να «τα βάλει» με πονηρά ξωτικά (που συγκεντρώνουν όλα τα παιδικά ελαττώματα).

5. Προσφέρει συμβολισμούς, ανοίγει έναν καινούριο, «μαγικό» κόσμο

Τα ζώα, τα φυτά -ακόμα και τ' αντικείμενα- έχουν ζωή, δυνατότητα απόφασης και επιλογής. Ακολουθούν τις αξίες των λαών από τις απαρχές του ανθρώπινου είδους, αλλά και όλα όσα έχει ανάγκη να πιστεύει καθένας από εμάς στα πρώτα χρόνια της ζωής του.

...και ένας ακόμη: είναι ο πιο τρυφερός του σύμμαχος.

(Από το περιοδικό prevention)